Siemaszko Wincenty (1887–1943), botanik, mikolog, profesor fitopatologii SGGW w Warszawie. Ur. 18 IV w Wilnie, był synem Karola i Tekli z Piotrowskich.
Po ukończeniu w r. 1906 gimnazjum humanistycznego w Wilnie, S. wstąpił do tamtejszego seminarium duchownego, ale po roku zrezygnował z teologii i rozpoczął studia przyrodnicze na uniwersytecie w Moskwie (1907–8), następnie kształcił się na wydz. fizyko-matematycznym uniwersytetu w Petersburgu, który ukończył w r. 1913; specjalizował się w czasie studiów z botaniki u Ch. Gobiego i W. Pałładina. W l. 1911–12 praktykował u Józefa Trzebińskiego w stacji doświadczalnej Wszechrosyjskiego Związku Cukrowników w Smile (gub. kijowska); przeprowadził wówczas liczne obserwacje i badania mikologiczno-fitopatologiczne. W pierwszej swojej pracy Materialy k mikologičeskoj flore Rossii, Spisok gribov sobrannych L. Garbovskim v okrestnostjach Smily, Kievskoj gub. letom i osenju 1912 g. („Trudy Bjura po prikladnoj botanike” 1913 t. 6). Opisał 44 gatunki (w tym dwa nowe) grzybów pasożytniczych. W r.n. kontynuował badania w Instytucie Mikologiczno-Fitopatologicznym przy Dep. Rolnictwa w Petersburgu pod kierunkiem Artura Jaczewskiego i opublikował Zapiski grzyboznawcze z guberni wileńskiej („Spraw. z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz.” R. 7: 1914), opisując tu 144 gatunki grzybów (w tym 4 nowe).
W l. 1913–21 pracował S. jako mikolog w ogrodzie botanicznym Stacji Doświadczalnej Rolniczo-Sadowniczej w Suchumi, gdzie był organizatorem i kierownikiem pierwszej na kaukaskim wybrzeżu Morza Czarnego pracowni mikologiczno-fitopatologicznej. Przeprowadził tam wiele badań mikologicznych na niezbadanych jeszcze terenach. W l. 1914–20 odbył siedem wypraw w góry Wielkiego Kaukazu oraz w rejony Abchazji i Adżarii na terenie Gruzji. Zgromadził okazy 453 gatunków grzybów, z czego 41 dotychczas nieznanych nauce, które opisał w pracy Fungi caucasici novi vel minus cogniti (cz. 1, „Izvestija Kavkaskogo muzeja” T. 12: 1918; cz. 2, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 1923 vol. 1 nr 1). W nazwach wielu z nich utrwalii nazwiska wybitnych polskich botaników i polskie nazwy geograficzne, np.: «Lycogala Rostafiński» «Ustilago Raciborskiana», «Microsphera polonica», «Phoma lithuanica» czy «Titaea bialoviezensis». W publikacji Badania mykologiczne w górach Kaukazu („Arch. Nauk Biologicznych Tow. Nauk. Warsz.” T. 1: 1923 z. 14) podał ogólną charakterystykę tamtejszej flory grzybowej i jej rozmieszczenie w zależności od panujących tam stref klimatycznych, a także rys geograficzny kraju i ogólną charakterystykę klimatu. Ponadto w Suchumi i okolicy przeprowadził różne badania fitopatologiczne, zwłaszcza nad chorobami roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, tj. gatunków rodzaju Citrus, figowca (Ficus carica) i brzoskwini, np. Bolezni citrusov w Abchazji i Batumskoj oblasti (Suchumi 1920).
Jesienią 1921 S. przyjechał do Polski, przywożąc ze sobą dublety zbiorów grzybów kaukaskich i w listopadzie t.r. został zastępcą profesora oraz p.o. kierownikiem (do r. 1924), a następnie kierownikiem Katedry Fitopatologii w SGGW. Wykładał fitopatologię rolniczą, ogrodniczą i leśną. W styczniu 1924 uzyskał na Wydz. Filozoficznym UJ stopień doktora filozofii na podstawie pracy Pleśń liściowa, Monilia foliicola Woronichin w świetle spostrzeżeń i badań biologicznych („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 1925 vol. 2 nr 23) napisanej pod kierunkiem Władysława Szafera. W t.r. habilitował się na Wydz. Rolnym UJ, przedkładając jako pracę habilitacyjną dwie publikacje: Notatki grzyboznawczo-geograficzne (tamże 1924 vol. 2 nr 1) oraz wspomniane już Badania mykologiczne w górach Kaukazu. W listopadzie 1924 mianowano go na Wydz. Ogrodniczym SGGW profesorem nadzwycz., profesorem zwycz. został tamże w grudniu 1936. We wrześniu 1939 został dziekanem tego wydziału. Po uzyskaniu veniae legendi na Uniw. Warsz. w r. 1925 wykładał tu fitopatologię na Wydz. Filozoficznym (do wybuchu wojny 1939 r.). Ponadto od r. 1924 współpracował w zakresie mikologii z Wydz. Ochrony Roślin Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach.
S. zorganizował od podstaw Zakład Fitopatologii SGGW w Skierniewicach (1922), który potem przeniósł do Warszawy na ul. Miodową 23 (1928), a następnie na Hożą 74 (1930). Mimo trudności lokalowych i braku sił pomocniczych, rozwinął szerokie badania przede wszystkim nad grzybami pasożytniczymi wybranych rejonów Polski (okolice Warszawy i Skierniewic, Lubelskie, Kieleckie i Ojców). W pracy Grzyby polskie nowe oraz rzadziej spotykane („Acta Societatis Botanicorum Poloniae” 1925 vol. 2 nr 4) opisał 12 rzadko spotykanych w Polsce i 5 nowych gatunków grzybów pasożytniczych oraz jeden nowy rodzaj (Raciborskiomyces). Szczególną uwagę poświęcił Puszczy Białowieskiej, czego rezultatem było wydawnictwo zielnikowe Fungi Bialoviesenses exsiccati (Centuria I, Skierniewice 1923; Centuria II, Białowieża 1925). Wraz z żoną Janiną pierwsi w Polsce prowadzili badania nad mało znanymi grzybami z klasy workowców pasożytujących na owadach, tzw. owadorostami (Laboulbeniales). W pracy Owadorosty polskie i palearktyczne („Pol. Pismo Entomologiczne” cz. I, 1927 t. 6 z. 3–4; cz. II, 1931 t. 10 z. 3–4; cz. III, 1933 t. 12 z.l–4) opisali oni 60 gatunków i 8 odmian tych grzybów .
S. podejmował też badania fitopatologiczne z zakresu etiologii i epidemiologii chorób roślin, m.in. opracował pasożyty roślin uprawnych, drzew liściastych i iglastych, nie zarejestrowane i rzadko spotykane w Polsce (w tym 16 gatunków grzybów), ogłaszając sukcesywnie w l. 1924–6 Notatki fitopatologiczne w kwartalniku „Choroby i Szkodniki Roślin”. W ostatnich pracach zajął się współzależnością między niektórymi gatunkami korników a grzybami, zwłaszcza z rodzaju Ophiostoma powodującymi zasinienie drewna, np. Studia nad grzybami owadobójczymi Polski („Arch. Nauk Biologicznych Tow. Nauk. Warsz.” T. 6: 1937 z. 1), czy Zespoły grzybów towarzyszących kornikom polskim (W. 1939). S. był także autorem oryginalnych i opartych na bogatym doświadczeniu publikacji popularyzatorskich, m.in. wydanego wspólnie z Lucjanem Kaznowskim zielnika chorób roślin ogrodniczych i rolniczych pt. Choroby roślin uprawnych. Zielnik i objaśnienia do zielnika (Puławy 1927), podręcznika Choroby drzew i krzewów owocowych (Puławy 1929) i artykułu Grzyby w encyklopedii „Świat i Życie”. Ogółem opublikował ponad 40 prac, w większości opartych na ścisłej obserwacji i na wynikach prowadzonych hodowli, dzięki czemu stał się autorytetem w kraju i zdobył uznanie za granicą, zwłaszcza jako badacz owadorostów. Jego uczniami byli m.in. Józef Kochman i Tadeusz Pietkiewicz. Znał oprócz rosyjskiego, języki niemiecki, angielski i francuski, utrzymywał liczne zagraniczne kontakty naukowe, m.in. z uczonym amerykańskim R. Taxterem, specjalizującym się w badaniu grzybów pasożytujących na owadach i japońskim fitopatologiem N. Hiratsuką, współpracował też z Centraal Bureau voor Schimmelcultures w Baarn w Holandii.
S. był członkiem Komisji Fizjograficznej PAU (1925), członkiem korespondentem (1930) i zwycz. (1937) oraz sekretarzem Wydz. IV (od 1938) Tow. Naukowego Warszawskiego, a także należał do Polskiego Tow. Botanicznego, Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika i Polskiego Związku Entomologicznego. Ponadto był członkiem towarzystw naukowych zagranicznych: Société Mycologique de France, Société de Pathologie Végétale et d’Entomologie Agricole de France, Société Linnéene de Lyon i American Mycological Society.
Podczas okupacji niemieckiej, mimo rozgrabienia pracowni i usunięcia z Zakładu, S. nadal pracował naukowo i pisał podręcznik fitopatologii; ukończona jego część ogólna zaginęła podczas powstania warszawskiego. W l. 1940–3 brał udział w tajnym nauczaniu zarówno na oddziale ogrodniczym oficjalnie działającej Miejskiej Szkoły Ogrodniczo-Rolniczej przy ul. Opaczewskiej, jak i w samodzielnych kompletach SGGW. Zmarł 20 VI 1943 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.
W małżeństwie z Janiną z Woronieckich (zob.) miał S. córkę Barbarę.
Biogramy uczonych pol., cz. V: Nauki rolnicze i leśne; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Słabczyńscy W. i T., Słownik podróżników polskich, W. 1992; Słown. biologów; Straty kultury pol. 1939–44, II; – Bolewski A., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945. Straty osobowe, Wr. 1989 (błędnie Siemiaszko); Księga pamiątkowa SGGW (1937), (fot., częściowa bibliogr.); Księga pamiątkowa SGGW (1958), I (fot., bibliogr.); Manteuffel, Uniw. Warsz. 1915/16–1934/35; Mącznik H., Pracownicy Instytutu Puławskiego w latach międzywojennych (1917–1939), Puławy 1983; Twórcy polskiej fitopatologii, P. 1978 s. 37–53 (fot., bibliogr.); Walczak M., Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych, W. 1995; – „Acta Societatis Botanicorum Poloniae” Vol.18: 1947 nr 1 s. 116–28 (wspomnienie pośmiertne B. Hryniewieckiego, fot., bibliogr.); „Roczn. Tow. Nauk. Warsz.” R. 24: 1931 s. 9, R. 25: 1932 s. 91–3 (częściowa bibliogr.), R. 31–8: 1938–45 s. 249–50; – Arch. UJ: WF II 504 (teczka doktorska), WR 41 (teczka habilitacyjna).
Stanisław Tadeusz Sroka